Social media is niet meer weg te denken uit de huidige wereld. Zowel werkgevers al werknemers maken gebruik van de social media-kanalen om ideeën uit te wisselen, kennis te verdiepen en om bedrijven te promoten.

Alleen maar positief zou u denken. Toch zijn de social media-kanalen steeds vaker de oorzaak van frictie tussen de werkgever en werknemer en leggen zij zelfs de basis voor ontslagprocedures. Angst van werkgevers is veelal dat uitlatingen worden gedaan door de werknemer die het imago van het bedrijf (of de werknemers) beschadigd. Daarnaast kan via de social media-kanalen gevoelige bedrijfsinformatie op een rap tempo verspreid worden, al dan niet bewust.

In dit blog behandel ik de vraag welke grenzen de werkgever kan stellen aan het social media gebruik van haar werknemers. Daarbij maak ik een onderscheid tussen het gebruik van de social media-kanalen tijdens werktijd en buiten werktijd.

Moet ik mijn werknemer toegang verschaffen tot de social media onder werktijd? 

De werkgever heeft een instructiebevoegdheid tegenover de werknemer. Deze instructiebevoegdheid is geregeld in artikel 660 van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek:

“De werknemer is verplicht zich te houden aan de voorschriften omtrent het verrichten van de arbeid alsmede aan die welke strekken ter bevordering van de goede orde in de onderneming van de werkgever, door of namens de werkgever binnen de grenzen van algemeen verbindende voorschriften, of overeenkomst aan hem, al dan niet tegelijk met andere werknemers, gegeven.”

Hieruit volgt dat de werkgever de werknemer instructies kan geven waaraan de werknemer zich dient te houden tijdens de uitoefening van de arbeidsovereenkomst. Tegenover deze instructiebevoegdheid staan de grondrechten van de werknemer, bijvoorbeeld het recht op vrije meningsuiting. Om te beoordelen of een instructie van de werkgever is toegestaan, wordt een afweging gemaakt tussen het doel dat de werkgever net de instructie voor ogen heeft en of de inperking van het grondrecht van de werknemer hiertoe in verhouding staat.

Als werkgever kunt u uw werknemer aldus beperkingen opleggen betreffende het gebruik van de social media-kanalen onder werktijd. Zo kunt u bijvoorbeeld de toegang tot bepaalde websites blokkeren op de computer van uw werknemer. Ook kunt u regels vaststellen betreffende de inhoud van social media berichten. Deze regels worden veelal vastgelegd in een “social media beleid”. Een algeheel verbod voor uw werknemers om de social media-kanalen onder werktijd te gebruiken is niet toegestaan.

Kan ik het gebruik van de social media-kanalen door mijn werknemer buiten werktijd beperken? 

De hierboven genoemde instructiebevoegdheid van de werkgever geldt niet voor de vrije tijd van de werknemer. Als hoofdregel geldt dus dat de werkgever geen beperkingen kan opleggen aan de werknemer voor het gebruik van de social media-kanalen buiten werktijd.

Op deze hoofdregel zijn (gelukkig) wat uitzonderingen. Zo geldt voor de werknemer een algemene verplichting om zich als een goed werknemer te gedragen. Deze verplichting volgt uit artikel 611 van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek:

Een goed werknemer houdt zich aan geheimhoudingsplicht en brengt op grond daarvan geen vertrouwelijke informatie naar buiten. Ook brengt een goed werknemer geen onnodige schade toe aan zijn werkgever. Deze onnodige schade kan bijvoorbeeld bestaan uit imagoschade wanneer een werknemer negatieve uitlatingen over het bedrijf of haar werknemers plaatst op de social media-kanalen. Hierbij kunt u denken aan uitlatingen over de kwaliteit van de door de werkgever geleverde diensten en/of producten. Of een bepaalde uitlating door de werknemer is toegestaan, zal per situatie beoordeeld moeten worden. Hierbij zal een afweging gemaakt moeten worden tussen de grondrechten van de werknemer enerzijds en de belangen en eventuele schade van de werkgever door de uitlating anderzijds.

Conclusie

U mag uw werknemer niet de algehele toegang verbieden tot de social media-kanalen onder werktijd. Wel mag u uw werknemer beperkingen opleggen. Het is aan te raden hiervoor een social media beleid op te stellen. Het social media beleid kan onderdeel zijn van uw personeelshandboek.

Buiten werktijd is de werknemer in principe vrij gebruik te maken van de social media-kanalen, echter de omstandigheden kunnen dusdanig zijn dat u hier als werkgever tegen kunt optreden. Of dit het geval is, dient per geval beoordeeld te worden.